فردا آخرین روز فروردین ماه ۱۴۰۴ است و با وجود وعده موکد معاون علمی و فناوری رئیس جمهور برای افتتاح نخستین مزرعه پردازشگر‌های گرافیکی (مزرعه جی‌پی‌یو یا GPU farm) در پایان سال ۱۴۰۳ یا حداکثر فروردین ۱۴۰۴، هیچ خبری از رونمایی این پروژه نیست.
اتفاقی که در سکوت رقم خورده است، به این معنی که حتی شاهد تجدید وعده داده شده برای رونمایی از نخستین مزرعه جی پی یو در کشور هم نبوده‌ایم، چه برسد به شرح وضعیت این پروژه و تشریح چرایی تاخیر در افتتاح آن!
این موضوع زمانی مهم‌تر می‌شود که به روند پرشتاب و خیره‌کننده پیشرفت هوش مصنوعی در جهان دقت کنیم؛ روندی که ایجاب می‌کند پروژه‌های این حوزه را با جدیت و سرعت بیشتری پیش ببریم نه اینکه شاهد خلف وعده در این حوزه و به تاخیر افتادن آن‌ها باشیم.
به گزارش سرویس اخبار سخت افزار سایت شات ایکس و به نقل از نبض فناوری صحبت درباره پروژه‌ای است که قرار است با تأمین توان پردازشی مورد نیاز، ایران را در مسیر رقابت جهانی هوش مصنوعی قرار دهد. با این حال، با گذشت یک ماه از سال جدید، نه‌تن‌ها این اتفاق رقم نخورده، بلکه هیچ اطلاع‌رسانی رسمی درباره دلایل تأخیر یا برنامه‌های آتی ارائه نشده است.
بی خبری سوال برانگیزی که پرسش‌های جدی درباره تعهد دولت به وعده‌هایش در حوزه فناوری‌های پیشرفته ایجاد کرده و به شدت نگران کننده است، چراکه بر اساس برنامه‌های تعیین شده، می‌بایست کشورمان در زمره ۱۰ کشور برتر منطقه در زمینه هوش مصنوعی قرار گیرد، حال آنکه هنوز فاقد توان پردازشی حداقلی در این حوزه است.
جهان در تکاپو، ایران در انتظار
در حالی که کشور‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی مانند آمریکا، چین و حتی برخی همسایگان منطقه‌ای ایران با سرمایه‌گذاری‌های کلان، مراکز داده مجهز به GPUهای پیشرفته را توسعه می‌دهند، تعلل ایران در عملی کردن این پروژه حیاتی نگران‌کننده است.
به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگی مانند انویدیا و اوپن‌ای‌آی در سال ۲۰۲۴ از مراکز داده‌ای با صد‌ها هزار GPU برای آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی رونمایی کردند. در همین حال، ایران که مدعی پیوستن به باشگاه جهانی هوش مصنوعی است، حتی در اعلام وضعیت پروژه‌ای که قرار بود تا امروز به ثمر برسد، خوب عمل نکرده است.
عدم شفافیت درباره وضعیت مزرعه GPU نه‌تن‌ها اعتماد عمومی به برنامه‌های دولت در حوزه فناوری را تضعیف می‌کند، بلکه پیامد‌های اقتصادی و علمی گسترده‌ای به دنبال دارد؛ پیامد‌هایی مانند وابستگی کسب‌وکار‌ها برای ورود به حوزه هوش مصنوعی به زیرساخت‌های خارجی، آن هم به بهای گزاف و در نتیجه خطر عقب‌ماندگی ایران در این حوزه مهم.
در شرایطی که هوش مصنوعی به سرعت در حال بازتعریف اقتصاد و قدرت جهانی است، سکوت مسئولین درباره پروژه مزرعه GPU قابل توجیه نیست. جامعه فناوری ایران انتظار دارد که دولت به‌جای وعده‌های مبهم، توضیحات روشنی درباره دلایل تأخیر، موانع موجود و برنامه‌های آینده ارائه دهد.
اگر این پروژه به دلیل مشکلات فنی، مالی یا تحریمی متوقف شده، شفافیت در این باره می‌تواند از گسترش ناامیدی جلوگیری کند. در غیر این صورت، این تعلل تنها به‌عنوان نشانه‌ای از ناتوانی در تحقق وعده‌های بزرگ فناوری در تاریخ ثبت خواهد شد.