مهسا بهادری: وقتی صحبت از نبود مدیریت میشود، در عرصه فرهنگی و حوزه تصویر، اولین جایی که به ذهنمان میرسد ساترا است، شاید این حرف اندکی زیاده روی باشد اما وقتی شنبه یک مسئول میگوید که برنامه مهلا مجوز ندارد و یکشنبه مسئولی دیگر میگوید که این برنامه مجوز دارد، دو موضوع در ذهن ایجاد میشود؛ یا یک طرف ماجرا راست نمیگوید یا مدیران و مسئولان هر بخش با دیگری در ارتباط نیستند تا در جریان جزئیات باشند که این خودش عذر بدتر از گناه است.
نکته جالب توجه ماجرا هم نحوه رفتار و مواجهه ساترا در برخورد با هر نوع حاشیهای است که حول محور برنامهها ایجاد میشود، اولین واکنش این است که این برنامه مجوز نداشته و همیشه با طرح این موضوع اولین آسیب را به خودش زده که یعنی یک سکو یا یک تولید کننده تا به حدی ساترا را دارای وجهه قانونی نمیداند که از او اجازه بگیرد و در مقابل هم ساترا به قدری اختیار ندارد که بتواند جلوی این ماجرا بایستد و این روند مدتهاست که ادامه دارد و در نهایت هم همیشه پلتفرم ها مقصر جلوه داده میشوند.
سریالهایی که سردار سلیمانی میدید حاشیهساز شد
جریان از جایی شروع شد که فاطمه سلیمانی، دختر شهید سردار حاج قاسم سلیمانی، در برنامه مهلا با اجرای محمدحسین پویانفر حاضر شد.
در بخشی از این گفتگو دختر سردار سلیمانی از علاقه پدر به تماشای سریالهای روز دنیا همچون «۲۴»، «فهرست سیاه» و «خانه کاغذی» گفت که بخشهای مربوط به این خاطرات در نسخه بارگذاری شده در سکوی پخشکننده حذف شد و برخی حذف این بخش را به نظارت ساترا و اعمال ممیزی بر این برنامه مرتبط دانستند.
اما بلافاصله پس از این ماجرا سعید مقیسه، رئیس ساترا به این ماجرا واکنش نشان داد و اعلام کرد اعمال ممیزی در برنامه مهلا کار ساترا نیست و درباره این ماجرا هم توضیح داد و گفت: حذف بخشهای مربوط به سخنان دختر شهید حاج قاسم سلیمانی در خصوص سریالهای مورد علاقه ایشان بر اساس نظر ارزیاب تعیینشده از سوی سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی نبوده است.
محمد صادق افراسیابی معاون کاربران و تنظیم گری اجتماعی ساترا هم در توضیح تکمیلی در این زمینه گفت: تولید و پخش برنامه مهلا از سکوی روبیکا در ابتدا بدون اخذ مجوز از ساترا انجام شده بود و صرفاً از قسمت ۸ این برنامه اقدام به دریافت مجوز کرده است که بر خلاف شایعات مطرح شده در فضای مجازی حذف بخشی از سخنان خانم فاطمه سلیمانی در خصوص سریالهای مورد علاقه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی جزو موارد اعلام شده برای ممیزی از سوی ساترا نبوده است.
البته روز گذشته(یکشنبه ۸ مرداد)، لیلا آمره، نماینده سکوهای صوتو تصویر فراگیر در کمیته تدوین مقررات ساترا گفت: تعلل روبیکا در اخذ بهموقع مجوز ساترا برای انتشار برخی قسمتهای اولیه برنامه «مهلا» باعث شد تا این تصور ایجاد شود که روبیکا از قوانین نمایش خانگی سرپیچی کرده است درحالیکه مدیران روبیکا اعلام کردند روبیکا تابع رأی شورای صدور مجوز ساتراست و در حال حاضر تمام قسمتهای برنامه «مهلا» با نظرات ممیزی ساترا مطابقت دارد.
او ادامه داد: وقتی رسانهای بهدنبال اصلاح محتوای خود مطابق با آییننامههای محتوایی ساتراست، آیا این موضوع به معنای تلاش برای رعایت قانون نیست؟
نماینده رسانههای صوتو تصویر فراگیر در کمیته تدوین مقررات ساترا گفت: حذف بخشی از قسمت هشتم برنامه «مهلا» مربوط به خاطرات دختر شهید حاج قاسم سلیمانی درخصوص سریالها و برنامههای مورد علاقه پدر ایشان باعث شد تا این شائبه ایجاد شود که ساترا مانع پخش این بخش شده در حالیکه این سازمان اعلام کرد بخش مذکور به تشخیص ساترا حذف نشده است.
جدال دنبالهدار ساترا و روبیکا
البته این اولینباری نیست که روبیکا و ساترا باهم دچار مشکل میشوند. برنامه طناز به کارگردانی کمال تبریزی هم امسال عید دچار یک مشکل شد، شش قسمت از آن پخش شد و بعد به صورت ناگهانی تمام قسمتها از روی پلتفرم حذف شد. خود عوامل برنامه اعلام کردند که پس از اعمال اصلاحات این برنامه دوباره پخش خواهد شد که با گذشت ۵ ماه هنوز خبری از شروع مجدد این برنامه نیست.
در همان زمان هم عصر ایران نسبت به این رفتار نامسئولانه ساترا واکنش نشان داد و نوشت: پس از تعطیلات نوروز، این برنامه از روبیکا حذف شد اما رفتار ساترا در قبال این اتفاق با رفتار مشابه در قبال فیلیمو و فیلمنت متفاوت بود و دیگر خبری از شکایت به قوه قضائیه در کار نبود.
در ماجرای برخورد با روبیکا برای پخش بدون مجوز تاک شوی نوروزی «طناز» و حواشی پیش آمده برای این برنامه و روبیکا چند نکته جالب توجه وجود دارد.
۱. ساترا به خاطر تعطیلات نوروزی، فرصت بازبینی و بررسی چند ساعت برنامه گفتگو محور را نداشته! اما مدعی نظارت تام و تمام بر کل فضای مجازی با وسعتی نامحدود و بدون تعطیلی است !
۲. پس از تعطیلات نوروز، این برنامه از روبیکا حذف شد اما رفتار ساترا در قبال این اتفاق با رفتار مشابه در قبال فیلیمو و فیلمنت متفاوت بود و دیگر خبری از شکایت به قوه قضائیه در کار نبود.
۳. ساترا به خوبی متوجه شده که به خاطر نداشتن مبنای قانونی و بدتر از آن، قواعد و آییننامههای نظارتی، دیگر در دستگاه قضا، خریداری ندارد و طرح شکایت تنها به ضرر خودش و صداوسیماست.
۴. روبیکا برای صداوسیما شریک و همراه سیاسی محسوب میشود و طرح شکایت ساترا، قطعا دلخوری درون خانوادگی ایجاد خواهد کرد چه آنکه امسال و بعد از مدتها، روبیکا در نوروز در قاب تلویزیون رویت شد و دوباره تبلیغات خود را در صداوسیما آغاز کرد.
۵. طرح شکایت از روبیکا، آنچنان که پلتفرمهای دیگر هم قبلا دچارش شدهبودند، شائبه تلاش صداوسیما برای حذف رقبا را تقویت میکرد؛ اتفاقی که مدتهاست ظاهرا صداموسیما و مدیرانش دنبال پاکسازی این ذهنیت در افکار عمومی هستند اما همچنان سوژه کاربران شبکههای اجتماعی هستند.
مهلا، نقطه تاریک دیگری در کارنامه ساترا
تمام این روایتها ذکر شد تا عملکرد ساترا دستکم در مقابل یک سکو مانند روبیکا بررسی شود حالا اگر بخواهیم دوباره به ماجرای مهلا و مجوز داشتن یا نداشتن این برنامه بپردازیم، با دو مسئله مواجه میشویم؛ اگر این برنامه مجوز نداشت، یعنی حتی سکویی مانند روبیکا که به واسطه تبلیغاتش در تلویزیون به شهرت رسیده ساترا و ماهیت قانونی آن را به اندازهای قبول ندارد که دنبال کسب اجازه پخش از او باشد، اما اگر مجوز داشته و چنین اتفاقاتی رخ داده، بازهم بحث به همان نقطه ابتدایی نقد به ساترا باز میگردد که رقیب نباید بر رقیب نظارت داشته باشد، چرا؟ چون هر چند که محتوای تولید شده یکی باشد اما طبیعتا تلویزیون دوست دارد که برنده باشد.