تلسکوپ فضایی " یوکلید " (اقلیدس) متعلق به سازمان فضایی اروپا، ساعت ۱۱ و ۱۲ دقیقه صبح روز شنبه، اول ژوئیه به وقت محلی در ایالات متحده آمریکا به فضا پرتاب شد.
به گزارش ایتنا و به نقل از دویچه وله، این تلسکوپ فضایی ۱.۵ میلیارد یورویی که سوار بر راکت "فالکون-۹" شرکت "اسپیس‌ایکس" از ایستگاه فضایی "کیپ کاناورال" فلوریدا به فضا فرستاده شد، قرار است طی یک ماموریت ۶ ساله از یکی از بزرگ‌ترین رازهای عالم یعنی ماهیت " ماده تاریک " و " انرژی تاریک " رمزگشایی کند.
این تلسکوپ فضایی ۲۱۶۰ کیلوگرمی با ارتفاع تقریبا ۴.۵ متر و قطر حدود ۳.۵ متر، در ابتدا قرار بود در قالب دو ماموریت جداگانه به نام‌های "Dune" و "Space" به فضا پرتاب شود اما در نهایت این دو طرح با یکدیگر ادغام شدند و در اکتبر سال ۲۰۱۱ طرح یوکلید (Euclid) از سوی سازمان فضایی اروپا انتخاب و به صورت رسمی تصویب شد.
یوکلید که به افتخار اقلیدس، ریاضیدان مشهور یونانی قرن ۳ پیش از میلاد نام‌گذاری شده طی ۳۰ روز آینده به نقطه‌ای در فضا خواهد رسید که نقطه لاگرانژی ۲ (L2) نام دارد.
نیروی گرانشی میان زمین و خورشید در این ناحیه که در فاصله ۱.۶ میلیون کیلومتری زمین واقع شده متعادل است و از این رو فضاپیماها یا ماهواره‌ها و تلسکوپ‌های فضایی می‌توانند در آن‌نواحی بی‌حرکت بمانند.
از این رو تلسکوپ فضایی یوکلید نیز مانند دو تلسکوپ فضایی "گایا" سازمان فضایی اروپا و "جیمز وب" ناسا در این ناحیه مستقر خواهد شد.
ماده تاریک چیست؟ انرژی تاریک چیست؟
مشاهدات و بررسی‌های کیهان‌شناسان نشان می‌دهند که عمر عالم ما به حدود ۱۳.۸ میلیارد سال می‌رسد اما آن چه که سبب حیرت دانشمندان شده این است که ماده معمولی که می‌شناسیم تنها کمتر از ۵ درصد از عالم ما را تشکیل می‌دهد و بقیه جهان از دو موجودیت مرموز به نام‌های ماده تاریک و انرژی تاریک تشکیل شده است.
دانشمندان دقیقا نمی‌دانند که ماهیت آنچه که ماده تاریک و انرژی تاریک خوانده می‌شود چیست، اما تا کنون باور غالب کیهان‌شناسان این بوده که ماده تاریک در آغاز جهان و هم‌زمان با پیدایش عالم شکل گرفته است.
در کنار ماده معمولی شکل‌دهنده عالم که تنها ۵ درصد از گیتی را تشکیل می‌دهد، ماده تاریک در حدود ۲۷ درصد از کیهان ماست و ۶۸ درصد باقی‌مانده نیز از موجودیتی مرموز تشکیل شده که انرژی تاریک نام دارد.
کیهان‌شناسان می‌گویند، ماده تاریک بر سرعت چرخش کهکشان‌های مارپیچی اثر می‌گذارد و انرژی تاریک نیز عامل انبساط شتاب‌دار عالم است. به گفته دانشمندان، انرژی تاریک در حدود ۵ میلیارد سال پیش، زمانی که کیهان ۹ میلیارد سال عمر داشته، ظاهر شده است.
به عبارت دیگر، انبساط جهان از ۵ میلیارد سال پیش به این سو شتاب گرفته است و پیش از آن انبساط عالم تحت تاثیر نیروی گرانش در حال کاهش بوده است.
رفتار مرموز ماده تاریک و انرژی تاریک و ماهیت ناشناخته این دو، پیش‌بینی فرجام نهایی کیهان را ناممکن کرده است. برخی از دانشمندان بر این باورند که اگر این انبساط ادامه یابد، کل کیهان، شامل کهکشان‌ها و ستارگان و اتم‌ها و ذرات زیراتمی و حتی خود فضازمان، در حدود ۲۲ میلیارد سال آینده از هم خواهد پاشید.